Gekraakte chips

26 januari 2011

Wat is er nou zo leuk aan het feit dat de OV-chipkaart nu echt helemaal gekraakt is? Waarom geniet ik daar zo van? Humor heeft met gebroken pretenties te maken. Je denkt alles mooi op orde te hebben en dan storten al je ideeën, plannen, schema’s, modellen en constructies als een kaartenhuis in elkaar. Van alle kanten is geroepen dat het ding veilig is, onkraakbaar, en toch zijn er weer mensen die het ding weten open te breken. Maar wat is er nou zo bijzonder aan de OV-chipkaart dat die het doel is geworden van zoveel haat en al deze kraakacties? Dat zijn volgens mij niet de gebreken en tekortkomingen ervan. Daarover is al genoeg geschreven, hoewel die wel getuigen van de lage intelligentie van de makers ervan. Wel leuk zitten programmeren, maar ver van de dagelijkse werkelijkheid waarin mensen bijvoorbeeld op hun kaart iemand willen laten meerijden, of willen kiezen voor het rijden in een andere klasse.

De OV-chipkaart staat symbool voor de sfeer die tot de creatie ervan heeft geleid. Brave new world. Wantrouwen van de eigen klanten staat daarin voorop, want het tegengaan van zwartrijders was het belangrijkste argument om hem in te voeren. Net als de overheid die tot vertrouwen van burgers oproept terwijl ze zelf zowat in het Guinness Book of Records staat voor het afluisteren en bespioneren van hen. Als tweede komt daar de geheimzinnigheid rond de OV-chipkaart bij: nergens wordt gezegd hoe het ding nou eigenlijk werkt. Zo ben ik er nog steeds niet uit hoe er extra saldo op die kaart komt te staan terwijl hij naast mijn toetsenbord ligt tijdens het opwaarderen via internet. En dit grenst aan de sfeer van spionage die met de OV-chipkaart mogelijk is, namelijk dat precies traceerbaar is waar ik ben. Op zich vind ik dat niet zo erg, maar het moet wel mijn eigen keuze zijn, zoals ik ook in de auto mijn gps kan uitzetten. Je kan natuurlijk wel een anonieme OV-chipkaart kopen, maar dan mis je weer allemaal kortingen. Verder is er onduidelijkheid over de tarieven, waarbij je er alleen met grote moeite achter komt hoeveel je per kilometer betaalt en je ook niet van tevoren weet hoeveel je reis gaat kosten. Niet dat mij dat altijd interesseert, maar het is wel raar dat je iets moet kopen zonder te weten wat het gaat kosten. En last but not least is deze kaart de oorzaak van lelijkheid, want stations worden totaal ontsierd zo niet verpest door al die poortjes waardoor mensenmassa’s als vee worden geperst.

Wantrouwen, geheimzinnigheid, spionage, tarieven en lelijkheid getuigen van minachting voor de eigen klanten. De OV-chipkaart heeft zonder meer ook zijn voordelen, al was het alleen maar dat ik niet steeds kaartjes hoef te kopen of van tevoren hoef te weten op welk station of welke halte ik ga uitstappen. Maar op de wijze zoals de kaart nu wordt gebruikt smaakt hij niet lekker, draagt hij bij aan ontmenselijking omdat niemand het leuk vindt gewantrouwd te worden. We willen in vertrouwen als klanten behandeld worden, en als het even kan ook van enige service genieten. De moraal: waar je bang voor bent, dat krijg je. Wantrouw je je klanten, dan krijg je wantrouwen. Ben je bang voor zwartrijders, dan krijg je zwartrijders. Alleen jammer dat dit debacle miljoenen en nog eens miljoenen aan leergeld heeft gekost. De PC-Active verschijnt vrijdag en dan zullen velen hun tanden in hun OV-chipkaarten zetten. Ze kraken zoals ze smaken.