Diverse divergenten

Date 25 juni 2022

De meeste mensen hebben normale hersenen. Maar als je hersenen wat anders in elkaar zitten kan dat lastig zijn. Dan zit je vol met hersenkronkels en ben je niet goed bij je hoofd.  Want veel neuronen onder je schedeldak gaan dan vreemd door ongebruikelijke verbindingen met andere aan te gaan. Voor je het weet beland je bij een psychiater. Maar deze neurodiversiteit heeft ook voordelen. Over dat laatste schreef Maartje Laterveer een artikel in de NRC van 16 juni: de toekomst is aan neurodiverse mensen. Wie zijn die neurodivergenten? Een van de meest gelezen artikelen in NRC, lees ik vandaag.

Als je een autist bent, DSM-5 299, leef je in je eigen wereld met je eigen interpretaties, staat je gevoeligheid aan of uit, en hou je van herhalingen. Als je ADHD hebt, DSM 314, ben je snel druk en afgeleid. Beide in de DSM, dus rijp voor medicatie. Maar in het artikel in de NRC zijn zij niet de enige neurodivergenten. Ook dyslexie, hoogbegaafdheid en hoogsensitiviteit horen daar tegenwoordig bij. Op 18 juni was het Neurodiversity Pride Day  – een cadeautje voor Paul McCartneys tachtigste verjaardag? – om aandacht te vragen voor mensen wier brein anders werkt dan gemiddeld. Daardoor vallen ze vaak uit door burn-out of bore-out, maar ze hebben ook kwaliteiten en talenten die gemiddelde mensen niet hebben.

Nel Hofmeester, autoriteit op het gebied van dyslexie, ziet veel out of the box denkers onder mensen met deze ‘stoornis’ want ‘zij zien meteen de oplossing’. Helen Taylor, neurowetenschapper aan de universiteit van Cambridge, ziet dat ‘neurodivergente breinen niet gebrekkig zijn, maar juist kwaliteiten hebben die essentieel zijn voor de mensheid om zich aan te passen aan veranderende omgevingen.’ Minder niet! Anna Sarbo van ADHD Nederland ziet dat neurodivergente mensen ‘juist vaak degenen zijn die een revolutie ontketenen.’ Vooruit maar! Annelies Spek van het Autisme Expertisecentrum ziet dat autisten vaak betrouwbare werknemers zijn omdat ze niet van verandering houden. Ook hoogbegaafde mensen horen in de club van neurodivergenten. Die mogen dan wel creatief, innovatief en diep betrokken zijn, maar ze worden niet altijd begrepen.

Steve Hatch, directeur van Facebook in Noord-Europa vindt dat bedrijven meer moeite moeten doen om steun te bieden aan mensen met alternatieve manieren van denken. Ze houden niet echt van kantoortuinen met hun overdaad aan prikkels, en je zal ze niet snel voor een social talk bij de koffieautomaat aantreffen, hoe aardig ze hun collega’s ook mogen vinden. Neurodiversen hebben meer in hun mars dan je denkt, maar ook dat kan tegen hen werken. Voor je het weet ben je asociaal, oordeel je volgens anderen te snel, of word je met je creativiteit als een ongeleid projectiel gezien, of ben je als autist veel te accuraat bezig. Want op het werk wordt maar al te snel verwacht dat je je aanpast, maar als je dat doet zal je nooit floreren.

Kort samengevat: we hebben juist neurodivergente mensen nodig! ‘Je kunt ervan uitgaan dat alle neurodiverse mensen een knauw van vroeger hebben,’ zegt Hofmeester. ‘De hele schoolperiode is moeizaam, want daar moesten ze al in een systeem passen dat niet op hen is ingericht. Ze worden als minder gezien en leren zichzelf ook zo zien.’ Wat mij er eraan doet denken dat ik eigenlijk veel te laat uit de kast ben gekomen – ik leed toen aan DSM 302 – in plaats van al op de middelbare school, zodat ik toch veel jaren van onbekommerde liefde heb gemist. Maar misschien zijn lhbtiq+-ers ook wel neurodivergent. Met alle nadelen en voordelen die divergente mensen hebben, voel ik me toch wel thuis bij hen. Alsof ik van hen allemaal wel iets in me herken. Zodat ‘normaal’ bijna een vies woord voor me is.

Maar ik ben wel wat bang voor een Brave New World waarin wetenschappers die honderdmiljard draadjes in ons hersenen weer keurig op hun plaats gaan leggen. Precisiewerk, dat wel, maar de techniek is tot alles in staat. Dan hoeft Rutte niet meer te roepen dat we eens normaal moeten gaan doen, en wordt besturen veel gemakkelijker. Want het is beter om over doden te regeren dan over levenden. Vraag het Poetin maar.

  • Facebook
  • Twitter
  • NuJIJ
  • Print
  • PDF
  • Add to favorites

Reageer

XHTML: Je kan deze tags gebruiken: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>