21 juli 2024
Vannacht droomde ik dat mijn kundalini doorbrak. Je weet wel, die energie die langs je ruggegraat omhoog reist, van chakra naar chakra om uiteindelijk in de sahasrara bovenop je kruin tot bloei te komen. Ik hoorde mijn rugwervels kraken en liet dat maar zo. Onzin natuurlijk, die droom. Bovendien ervaar ik veel esoterie juist als antispiritueel omdat er nog altijd sprake is van willen en verlangen. Die droom kwam natuurlijk omdat ik had gelezen in het boek De onwetendheid voorbij van Surya Cliné. Dat rijk geïllustreerde en goed gedocumenteerde boek kocht ik omdat Srajan, die ik nog ken uit de tijd dat ik in de Amsterdamse commune actief was, me erop wees. En dat deed hij omdat hij mijn korte reisverslagen over mijn tocht door India in 1990 op de site van de stichting Vrienden van Osho had gezet. Over Gadarwara en Jabalpur. En dat deed hij nadat ik hem wat aanvullende foto’s op een ander artikel had gestuurd van universiteiten waar Osho filosofie had gedoceerd.
Surya deed in 2016 mee met een groepsreis door India, langs plekken die ik in 1990 op mijn dooie eentje bezocht. Met name Gadarwara waar Osho zijn jeugd doorbracht en het natuurlijk niet kon nalaten diverse schelmenstreken uit te halen, Jabalpur in hartje India waar Osho professor was en verlicht raakte in 1953, en Khajuraho met zijn prachtige tantristische tempels. Over die laatste, die een belangrijke inspiratiebron voor Osho waren, schrijft Surya veel, bijvoorbeeld hoe er geoefend werd in orgasmes die je in je totale lijf beleeft, die helemaal niets meer met seks van doen hebben. De prachtige erotische afbeeldingen van de tempels lijken allemaal over seks te gaan, maar het gaat juist over het overstijgen daarvan. ‘Ze horen een plaats van echte liefde te zijn,’ citeert ze rondleider Ganga over de tempels. ‘Daarom heb ik je gezegd, tantra is het pad van totale onthouding, celibaat dat van binnenuit komt.’ Dan is er geen erectie, geen orgasme, maar toch een seksuele extase.
De groepsleider van de reis is Anadi, en hij organiseert tot vandaag deze meditatiereizen langs plekken waar Osho heeft geleefd of die hij belangrijk vond. Het blijkt dezelfde Anadi te zijn die mij een kwart eeuw geleden op zijn motorfiets diverse historische plekken in Gadarwara liet zien, zoals de brug waar Osho graag van afsprong, en de Olifantspoort wiens naam hij eer aandeed door er op een heuse olifant door te lopen. Het lezen van Surya’s boek is voor mij extra leuk omdat ik er zoveel uit herken. Ik heb het nog niet uit en ben benieuwd of deze meditatiegroep ook de Marble Rocks heeft bezocht wat voor mij heel vervreemdend maar daarom zo indrukwekkend was. Toen belandde ik in het donker met twee begeleiders op een minuscuul eilandje midden in een meer waar vervolgens wierook bij een beeldje werd gebrand. Zelden was ik zo verlaten van de rest van de wereld. Ik zie dat de groep wel in Jabalpur bij de boom is geweest waaronder Osho verlicht raakte, een Spaanse kers waarvan ik bladeren verzamelde.
Maar nu ben ik nog aan het lezen over Khajuraho, en vind het jammer dat ik weinig van de achtergronden van de tempels wist toen ik daar was. Er nestelde zich daar wel een Vangelis-achtige melodie in mijn hoofd, die daar tot vandaag de dag is blijven zitten. En nu maar afwachten of ik de komende nacht weer van die onzin ga dromen dat ik verlicht word.
Gepost in Spiritualiteit, Uit mijn leven 
1 reactie »
9 juli 2024
Hoezo voorbij de waan van de dag? Ik herkende weinig van dit uitgangspunt van De Correspondent toen het opeens over voetbal ging. Mooie explainer, daar niet van. Zeker voor dummies zoals ik, zodat ik nu weet wat met 4-4-2 en zo wordt bedoeld. Maar als je iets de waan van de dag kan noemen is het wel voetbal. Begrijp me niet verkeerd. Ik heb geen hekel aan voetbal. Zolang ik niet geacht word ernaar te kijken, dronken mee te joelen en vlaggetjes in de voortuin te hangen. Ik heb so wie so weinig op met de wereld rond de sport. Er worden knappe prestaties geleverd die mooi zijn om te zien, maar het is bepaald niet vrij van seksisme allemaal. Hoewel ik daar zelf ook aan meedoe door extra naar de outfits van de jongens te kijken. Misschien dat ik geen voetbalfan ben juist omdat het de waan van de dag is. ‘Onze correspondenten laten zich niet leiden door de waan van de dag,’ aldus het manifest van De Correspondent, ‘maar richten hun aandacht op structurele ontwikkelingen in onze samenleving en in de wereld. Anders gezegd: wij vertellen je niet over het weer, maar over het klimaat – en hopen je zo dieper inzicht te geven in hoe de wereld werkt.’
Op zoek dus naar diepere structurele ontwikkelingen, die minder opvallen en daarom weinig aandacht vragen, juist omdat ze zich trager en minder zichtbaar voordoen. Ze bewegen zich onopgemerkt als de tektonische platen van de aarde. Totdat er aardbevingen ontstaan. Terug naar de roots dus als je problemen écht wil bij de wortels aanpakken. Migratie ontstaat door het slechtere weer. Het weer verandert door het klimaat dat verandert door het broeikaseffect dat ontstaat door te veel kooldioxide in de lucht dat weer ontstaat door verbranding van fossiele brandstoffen om energie op te wekken. En energie hebben we nodig om het leven makkelijker en efficiënter te maken. Met auto’s, stofzuigers, landbouwmachines, bladblazers, vliegtuigen, oorlogsmaterieel en noem maar op. Zo zijn het natte weer met rozen die niet meer bloeien en insecten die verdwijnen indirect het gevolg van de Industriële Revolutie. Dus nu op zoek naar de oorzaak van onze behoefte om het leven met techniek en machines te vergemakkelijken.
We zijn geneigd te denken dat gemak tot geluk leidt. Maar de tijd en kracht die we besparen met grasmaaimachines en elektrisch gereedschap zijn we weer even hard kwijt met joggen en zweten in sportscholen. Inefficiënt. We zouden veel natuurlijker moeten en kunnen leven. Niet op de zonnebank maar in de zon. Niet met winkelmandjes achter ons aan rollen maar die gewoon dragen. Het is alsof we veel van wat natuurlijk is haten. Ook ons eigen lijf dat we oppoetsen en mooier maken dan het is. ‘Terug naar de natuur!’ riepen romantici, maar we hebben ons inmiddels zo diep in techniek genesteld – schakel het internet en satellieten uit en alles ligt plat – dat we niet meer terug kunnen. Hadden we maar meer en beter naar de natuur geluisterd! Nu zitten we met de gevolgen. Zo is onze slechte relatie met de natuur de wortel van de huidige crisis. Kan je nog dieper gaan dan het in onze heersdrift over de natuur te zoeken? Wat is de wortel aller wortelen? Bestaat die eigenlijk wel? Het lijkt er op dat je, net als bij rekenen, oneindig door kunt gaan met worteltrekken.
Waarom hébben we eigenlijk wat tegen de natuur? Alles wijst erop dat we te midden van groen en bossen veel gezonder en prettiger leven. Maar we zitten opgescheept met het idee dat we boven de natuur staan, en boven iets of iemand staan garandeert een slechte relatie. Lang geleden vond God al dat wij als mensen over de natuur moesten heersen, maar dat was duidelijk een valse start, en Hij heeft daar misschien nu wel spijt van. Wij mensen hebben ons afgesplitst van de natuur. Uit wantrouwen en hebberigheid, ofwel ontevreden zijn met wat hier is. Uit angst en verlangen, ofwel niet meer leven in het nu. Maar leven in het hier en nu is eng, omdat we dan net als de natuur zijn en ermee dreigen te versmelten. Dieren doen niet anders dan leven in het hier en nu. Wij mensen durven niet meer met het leven mee te dansen. Zowel collectief als individueel kunnen we niet meer loslaten en ontspannen, genieten van het leven zelf. We doen hooguit alsof, op volgepakte stranden en achter spelcomputers in plaats van door donkere bossen te zwerven en diefje-met-verlos te spelen.
Zo is de Waan der Wanen ons eigen angstige ikje dat zich afscheidt van anderen, de natuur en de rest van de wereld. Uit angst ermee te versmelten maken we ons leven tot een hel. In een illusie vechten we voor iets onmogelijks zoals onsterfelijkheid, niet wetend dat we dat allang zijn. Alleen ons ik, ego, gaat dood, maar we zijn veel meer dan dat. Om ons dat te realiseren is bewustzijn nodig, ontdekken dat ikken ongelukkig makende illusies zijn. Een diepere waan dan dat ik is niet meer te vinden. Ik. Voorbij de waan van de dag, voorbij de waan van het jaar, voorbij de waan van de eeuw, voorbij de waan van het millennium, voorbij de waan van de mens.
Gepost in Maatschappij en politiek Geen reacties »
2 juli 2024
Eigenlijk vind ik zo’n extraparlementair kabinet niet zo’n slecht idee. Daarmee zijn de wetgevende en uitvoerende macht beter gescheiden. Het wordt moeilijker voor ministers en staatssecretarissen om hun eigen politieke kleur erdoorheen te jagen. Als het goed is staan ze, samen met de minister-president boven de partijen. Met het nieuwe kabinet kijk ik vanaf vandaag naar veel onbekende gezichten, en eigenlijk is dat heel goed. Maar het is wel even wennen. In een democratie hoort de macht in het parlement thuis en nergens anders. Ik vind trouwens wel dat binnen een parlement het vormen van coalities niet netjes is wegens alle ruilhandel die het met zich meebrengt. Dat hebben ze in Europa, waar elk onderwerp tot een nieuwe coalitie kan leiden, beter geregeld.
Wel jammer natuurlijk dat radicaal-rechts het zo goed doet in Europa. Tot nu toe was dat in andere landen, maar nu is dit in ons land aangeland. Het ligt in de verwachting dat het kabinet ondergesneeuwd wordt door allemaal onmogelijke plannen wat tot frustraties zal leiden. Zeker voor natuurhater Van der Plas als het over stikstof gaat. Het zou me ook niets verbazen als de wens ontstaat om uit de Europese Unie te stappen. Gelukkig heeft het Verenigd Koninkrijk ons een schrikbeeld laten zien van de rampzalige gevolgen van zo’n uittrede. En of je het asielbeleid zo makkelijk verandert dat er minder instroom is, is ook maar de vraag. Menselijkheid is radicaal-rechts vreemd. Uit de gegroeide populariteit van dit rechtse kamp blijkt dat er al heel stilletjes een omvolking heeft plaatsgehad, zij het niet op etnische basis.
De slimme Rutte heeft snel zijn biezen gepakt toen de gevolgen van het neoliberale ‘zoek het zelf maar uit’-beleid en de bijbehorende privatisering uit de hand liepen. Het was voorspelbaar dat dit zou gaan gebeuren en nu zitten we met de puinhoop die hij achterlaat. Hij geeft toe dat niet alles goed gelopen is zoals het instortende Groningen en de toeslagenaffaire, maar om nou te zeggen dat hij een gaaf land heeft achtergelaten, nou nee. Ja, het is hier beter dan in Gaza, maar zo kan ik het ook. Het meest schrijnende vind ik het klimaatbeleid, de zorg en de huisvesting, maar men houdt zich liever bezig met minor problems zoals asielzoekers weren en harder over de snelweg scheuren. En nu maak ik mij extra zorg over cultuur en wetenschap, alsof dat eigenlijk niet de wortels van de samenleving zijn.
We zullen het zien. Radicaal-rechts met zijn afschuw voor waarheidsvinding en verheerlijking van populisme zal de samenleving verder helpen ineenstorten. Misschien zijn we op weg naar een dictatuur of burgeroorlog. Kennelijk moeten er grote rampen gebeuren om iedereen weer tot zinnen te laten komen. Dijkdoorbraken, een nog natter en heter klimaat, minder dieren en planten die de ecologie nog een beetje in evenwicht houden, oorlog met Rusland. De domheid regeert de komende jaren en ik ben benieuwd wat onze onbekende nieuwe minister-president Schoof ervan gaat maken, of die het zooitje een beetje in de hand weet te houden. Toch wel spannende tijden eigenlijk. Wordt het nog wat? Maar goed dat mijn ouders dit niet meer hoeven mee te maken.
Gepost in Maatschappij en politiek Geen reacties »
30 juni 2024
Ik schrijf jullie om te vertellen dat ik heel dankbaar ben voor Second Life, waarvan ik bijna dagelijks geniet. Sinds 2007, toen ik nog dacht dat het alleen maar een spelletje was. Wat moet het een gigantische klus geweest zijn om dit te bouwen, te onderhouden en nieuwe dingen te ontwikkelen zoals de mobiele app! En kijkend naar alle mogelijkheden om je eigen wereld vorm te geven voel ik me vaak nog steeds een ‘newbie’. Je kunt van dit ‘spel’ intussen een hele universitaire studierichting maken! Ik vertelde mijn partner dat ik jullie eigenlijk een dankbrief zou moeten schrijven en hij vond dat ik dat maar moest doen. Bij deze!
Toen ik ermee begon was ik best wat bang om in een virtuele wereld te verdrinken. Ik had felle discussies met mijn partner over het gevaar het contact met de ‘echte’ wereld te verliezen, en moet toegeven dat ik schrok toen mijn beste vriend in Second Life zei ‘Het is zo écht allemaal!’ Ik heb ooit psychologie gestudeerd en ben veel bezig met spiritualiteit. In beide staat de vraag ‘Wie ben ik?’ centraal. Ben ik de jongen achter mijn beeldscherm of ben ik mijn avatar? Want ik identificeer me gauw met mijn avatar. In het echte leven noemen jullie mij in correspondentie bij de naam van mijn avatar. Ik zal niet de enige zijn die in zijn avatar een ideaal ik projecteert, maar tegelijk vraag ik me af wat daar mis mee is. God schiep de mens, en de mens schiep zijn avatar. Associaties met Oosterse spiritualiteit waarin de ‘echte’ wereld een illusie is dringen zich aan mij op.
Heeft mijn avatar ook bewustzijn? Volgens David Chalmers – toch niet de eerste de beste als het om bewustzijnsonderzoek gaat – is dat heel goed mogelijk. Tien jaar geleden omschreef ik mijzelf op een platform als ‘virtueel realist’ en meer recent werd dit begrip door Chalmers gemunt in zijn boek Reality+. Die titel laat weten dat virtuele werelden niet zozeer een opponent zijn van real life, maar eerder een uitbreiding ervan, een verrijking. En zo ervaar ik het ook. Als wij in Second Life op elkaar verliefd zijn, voelen we de echtheid ervan in real life, en dat is bepaald niet virtueel. Bij veel vrienden sijpelt real life door in gesprekken, en zo geeft Second Life enorme mogelijkheden voor vriendschappen, zelfs in real life, over de hele wereld. En in zekere zin ben ik écht mijn avatar omdat die het diepste ideaal van mijzelf is. Net zoals je met het genieten van kunst contact maakt met het diepste wezen van de componist of schilder.
De explosie van creativiteit, van een vaak onmogelijke wereld die door alle bewoners zelf is opgebouwd, is ontroerend indrukwekkend. Niet elke bezoeker van Second Life zal dit alles zo ervaren als ik – sommigen gaat het alleen om de seks – maar het blijft een wonder hoe je elkaar kunt ontmoeten in deze zelfgemaakte werelden en kunt genieten van vriendschappen met mensen over de hele wereld. Linden Labs heeft dit allemaal mogelijk gemaakt en is tot vandaag de dag bezig met dit meer en meer te perfectioneren. Jullie hebben groots werk verricht en zonder de verrijking van Second Life had ook mijn real life er heel anders uitgezien! Dank, dank, dank!
Gepost in Second Life Geen reacties »
18 juni 2024
Dat lucht op. De natuurherstelwet, een initiatief van Frans Timmermans, is erdoor in Europa, zij het in verzwakte mate. Toen ik hoorde dat de Europese Raad er de volgende dag over zou stemmen nadat het Parlement het al had aangenomen, sliep ik de nacht ervoor onrustig. Het zag er tot voor kort somber uit voor deze Green Deal, maar de Oostenrijkse milieuminister Leonore Gewessler van de Groenen liet op het laatst weten toch voor deze wet te gaan stemmen, waarmee ze de woede van ŌVP-bondskanselier Karl Nehammer over zich afriep. Die wil het er niet bij laten zetten, maar heeft weinig kans een en ander terug te draaien. Heel dapper van Gewessler. Haar geweten was belangrijker dan de afspraken met de coalitie. Ik ben blij dat de wet nu is aangenomen. Gefeliciteerd, Frans!
Wat mij betreft had de Green Deal bovenaan alle partijprogramma’s moeten staan, omdat slecht onderhoud van de natuur desastreus is voor ons allemaal. Als ik het voor het zeggen had was het topprioriteit nummer één waarvoor al het andere moest wijken. Ik snap niet dat anderen dat niet zien. Dat er landen zijn die hebben tegengestemd. Nederland speelde hierin helemaal een vuil spel door eerst de wet te verzwakken en vervolgens tegen te stemmen. Vergeleken met de importantie van die natuurwet is het meeste waarmee de coalitie zich bezighoudt geneuzel. Daar worden bestuursonwaardige besluiten genomen zoals tien kilometer sneller mogen rijden. Godbetert waren ook Finland, Italië, Hongarije, Zweden en Polen tegen. Mijn verstand staat er echt bij stil.
Een tegenslag voor de boeren. Maar met Caroline van der Plas en consorten heb ik weinig medelijden. Boeren kunnen al decennialang weten dat ze niet goed bezig zijn, en nu is het eigen schuld, dikke bult. Dat bedrijf lijkt lang niet meer op de romantische beelden waarmee we worden doodgegooid. Niet alleen de landbouw met zijn vergiftigde uitstoot, illegaal mest uitrijden en parkinsonstimulerende bestrijdingsmiddelen in het rond te spuien. Ook de sadistische vleesindustrie waarvan het meeste voor de export is bedoeld. Vlees eten is überhaupt dom want je stopt er meer voedingswaarde in dan dat het oplevert. Maar diep van binnen houden we er kennelijk toch van onze tanden in vlees te zetten. Misschien uit seksuele frustratie. Rennen tegen kanker. Zwemmen tegen ALS. Fietsen tegen dementie. Seks tegen dierenleed.
Een pluim voor Europa. Daar wordt meer goeds verricht dan we ons meestal bewust zijn. Zo gaan volgend jaar nieuwe regels gelden voor beursgenoteerde bedrijven, die in hun jaarverslagen een fatsoenlijke betaling van werknemers in ontwikkelingslanden moeten rapporteren, alsook de mate waarin ze klimaat- en milieuschade veroorzaken. Niet alleen de schade door de toeleveringsketen maar ook die door klanten. Europa kan niet zonder regels die voor al haar landen gelden, daarvoor is er te veel internationaal contact. Het wordt echt een onwerkbare lappendeken als elk land conservatief zijn eigen regels wil houden. Dan kan je ook wel alle tijdzones willen afschaffen om de werkelijke plaatselijke tijd weer in te voeren. Moeten we hier al onze klokken zo’n veertig minuten terugzetten, en in de zomer nog een uur meer, afhankelijk van waar we wonen.
Veel conservatieve en rechtse partijen zouden graag de klok willen terugzetten. En daarmee de illusie wekken dat nog lang geen twaalf uur is. Dat het allemaal nog wel mee zal vallen. Voor hen geldt een gewaarschuwd mens niet voor twee maar voor een half. En is het heel natuurlijk om tegen de natuur te zijn.
Gepost in Maatschappij en politiek, Milieu Geen reacties »
16 juni 2024
Uiteindelijk zal al het zoeken naar het meest elementaire deeltje tot Niets leiden. Ja, Niets met een hoofdletter. Omdat het ook God is. Of Bewustzijn. Of Leegte. Of Geest. Dat is het uiteindelijke bouwsteentje van al wat is. In die betekenis is alles Een omdat het ten diepste allemaal hetzelfde is. Levend in de wereld van de tienduizend dingen kwamen we erachter dat die uit een beperkt aantal moleculen bestaan. Een die moleculen uit elementen. En die elementen uit dingen als elektronen, protonen en neutronen, waarvan de laatste twee weer uit drie quarks bleken te bestaan. De elementaire deeltjesteller staat nu op 17. Nog niet op 1. Het is de vraag of het ooit zover komt, maar mocht dat gebeuren dan zal blijken dat dit ene uiteindelijke deeltje Niets is. Net als er alleen leegte overblijft als je kern van een ui zoekt door hem te gaan te schillen. Alles is uiteindelijk Niets, God, Bewustzijn, Leegte of Geest.
Welkom in de wereld van paradoxen waarin alles uiteindelijk Niets is. Omdat wij ook God zijn, Bewustzijn, Leegte, Geest. Ook het fijnstoffelijke is stoffelijk. Tegenstellingen tussen niets en iets, tussen geest en materie, tussen bewustzijn en onbewustzijn, tussen leegte en volte en tussen God en mens bestaan niet meer. Er blijft slechts één kwaliteit over, één smaak, één geur die alles bezielt. Soms is er iets minder van, soms iets meer. Je kan het ook Leven noemen, waarvan er soms iets meer is en soms iets minder, zodat dood ook leven is. Ook sterven is een manier van Leven. Je kan het ook Liefde noemen die in de een uitbundig straalt en in de ander verscholen blijft. Ook haat is een vorm van Liefde. Je kan het ook Ik noemen, dat zich in de een verkrampt tot klein ikje of ego en in de ander verruimt tot het Al, tot God, want ook God en mens verschillen niet wezenlijk. Je kan het ook het Idee noemen, de bron van inspiratie, het woord dat vlees is geworden.
Niets, God, Bewustzijn, Leegte, Geest, Liefde, Leven en Idee zijn identiek voor mij. Zeven woorden voor hetzelfde, onafscheidelijk verbonden met hun tegenpolen. Ik kan er nog Stilte aan toevoegen als draaggolf van Muziek. Of Duisternis als de baarmoeder van het Licht. Het maakt niet uit hoe je Het noemt want ze zijn allemaal identiek aan elkaar en tegelijk elkaars tegendelen. Het is de kunst om dit allemaal te herkennen, maar dat lukt niet door het te zoeken want het is er allemaal al. Daarvoor hoef ik mij niet eens daarvan bewust te zijn, en de enige weg erheen is mezelf te verliezen. Het is als de bril die je zoekt terwijl je hem al op hebt. De reis heeft geen bestemming, want de bestemming is de reis zelf. Er is niets meer te doen dan gewoon opletten. Stop met bidden, mediteren, geloven en zoeken! Je kunt jezelf alleen maar vinden door jezelf, je ik te verliezen. Mij lukt dat niet altijd. Gelukkig is ook dat goed, want het is niet iets wat kan lukken.
Dan zal blijken dat de droom werkelijkheid is, en de werkelijkheid een droom. Dat er in de onstuimigheid van het leven eigenlijk helemaal niets aan de hand is. Dat problemen eigenlijk helemaal niet bestaan. En dat over dit alles eigenlijk helemaal niets te zeggen is.
Gepost in Spiritualiteit 2 reacties »
6 juni 2024
Precies tachtig jaar na de landing in Normandië, waarmee de bevrijding van Europa begon en het einde van de Tweede Wereldoorlog inluidde, hebben we Europese verkiezingen in ons land. In de jaren zestig genoot ik van de film The Longest Day, die toen nog in zwart-wit was. Ik zie mezelf nog in een bioscoop in Overtoomse Veld zitten. Toen was ik al heel romantisch en had ik diepe bewondering voor de moed van al die soldaten die hun leven riskeerden en gaven op het door de Duitsers bestookte strand van Omaha Beach. Ze zullen het zelf als minder romantisch hebben ervaren. Met een vriendje ging ik uitzoeken wat er allemaal was gebeurd. Ook omdat ik verliefd op hem was. D-day, de zesde juni die me altijd is bijgebleven. De dag waarop de bevrijding van Europa werd ingezet. De dag waarop we Europa mogen vieren. Vind ik.
Ondanks alle verdeeldheid is er nu méér Europa dan toen. Gedurende vele decennia ontstonden de EGKS, de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal, met Beneluxlanden Nederland, België en Luxemburg, Frankrijk, West-Duitsland en Italië. In 1967 ontstond de Europese Economische Gemeenschap EEG. In 1973 kwamen Denemarken, Ierland en het Verenigd Koninkrijk erbij, in 1981 Griekenland, in 1986 Spanje en Portugal en in 1995 Finland, Zweden en Oostenrijk. De nu vijftien landen vormden in 2009 de EU, de Europese Unie. Inmiddels horen ook Zweden, Estland, Letland, Litouwen, Polen, Hongarije, Roemenië, Tsjechië, Slovenië, Bulgarije, Kroatië, Cyprus en Malta erbij. Omdat het Verenigd Koninkrijk inmiddels is vertrokken staat de teller nu op 27 landen staat. Misschien werd Europa eigenlijk op D-day geboren.
In De Correspondent gaan Maite Vermeulen en Maaike Goslinga in op diverse kritiek die we maar al te vaak op Europa spuien. Het is te ver van ons bed, te gedetailleerd en te traag. De schrijfsters halen dit allemaal onderuit met als voorbeeld een wet die ervoor moet zorgen dat de scheepvaart, goed voor drie procent van de wereldwijde CO2-uitstoot, geen stookolie meer gebruikt. Ver van mijn bed, denken we, maar het heeft wel wereldwijde effecten als vervuilende schepen onze havens niet meer mogen aandoen. En ja, zo’n wet kan niet anders dan gedetailleerd zijn, zoals een uitzondering maken voor bedrijven die drie of minder schepen hebben, want daarmee creëer je een optimale duidelijkheid. En het kan niet anders dan dat het maken van zo’n wet traag verloopt want zorgvuldig werk vraagt nu eenmaal tijd. Volgens de schrijfsters moeten we met dit alles juist blij zijn! Ik doe mee!
Natuurlijk vechten alle landen, vertegenwoordigd in fracties in het Europees Parlement, voor hun eigen belangen. Daar in Brussel of in Straatsburg heb je onder anderen de Europese Volkspartij waar onze CDA en ChristenUnie zich thuis voelen, Renew Europa voor onze VVD en D66, de Groenen/Europese Vrije Alliantie voor GroenLinks en Volt, het Europees Unitair Links/Noord Groen Links voor de Partij voor de Dieren en de SP, en de Progressieve Alliantie voor Socialisten en Democraten voor de PvdA. Toegegeven: ik moest het ook even opzoeken allemaal, maar als je je in Europa verdiept wordt het wel interessanter en levendiger allemaal. In De Correspondent verscheen daarover vandaag een mooie explainer die ze wel eerder hadden mogen plaatsen. Daarin lees ik dat er in het Europees Parlement geen coalities worden gevormd, maar partijen elkaar per onderwerp opzoeken. Dat bespaart een boel gehakketak en in ons ons land zou dit ook zo moeten zijn.
Laten we blij zijn dat een en ander niet zo chaotisch in elkaar zit als in de Verenigde Staten waar minderheden de grootste macht kunnen krijgen. Laten we dankbaar zijn voor onze zwaarbevochten democratie en daar gebruik van maken. Als je niet stemt tel je niet meer mee en verspeel je je recht om kritiek te hebben op het politieke gebeuren. Als we de democratie niet in woord en daad omarmen is alle strijd ervoor voor niets geweest. Dan laten we de opkomst van extreemrechtse ondemocratische partijen die de democratie van binnen uithollen op zijn beloop. Laten we net als Alkibiades blijven vechten voor democratie, want die is geen vanzelfsprekendheid en kwetsbaarder dan ooit. Europa moet weer sterk worden om niet verbrijzeld te worden tussen wereldmachten als Rusland, de Verenigde Staten en China. Meer dan ooit is eensgezindheid noodzakelijk.
De Negende van Beethoven, het Europese volkslied, speelt de laatste dagen in mijn hoofd. Dat doet me goed. Op naar de stembus waar ik enthousiast het rode potlood ga hanteren. Op naar Europa!
Gepost in Maatschappij en politiek Geen reacties »
27 mei 2024
Het Vaticaan had het beter aangepakt. Daar stoppen ze de kardinalen in de Sixtijnse Kapel, afgesloten van de buitenwereld. Die mogen er pas uit als met een meerderheid van tweederde van de stemmen een nieuwe paus is gekozen en de langstzittende het “Habemus Papam” vanaf het balkon roept. Dat is beter geregeld dan in de politiek, want nu zitten we al meer dan driehonderd dagen te wachten op witte rook. Maar misschien is dat wel om de rookvrije generatie te promoten. We doen alles kalm aan, alsof we nog rustig kunnen wachten terwijl de wereld geteisterd door oorlogen en milieurampen. Welke van de nu eindeloos pratende vier partijen heeft het klimaat als topprioriteit op zijn verlanglijstje staan? Elke dag telt en Oekraïne, Gaza en de verschrompelende aarde kunnen wel wachten. Belangrijker dan dat is dat we tien kilometer sneller mogen rijden. Daarmee maak je maar zo’n twee mensen per jaar extra dood, dus dat moet kunnen.
Mijn ouders hadden het wel eens over ‘demoncratie’. Dat is wat we nu zien in ons gave Nederland. Bestuurlijke impotentie van leiders die maar niet met elkaar kunnen klaarkomen met hun kwartetje. In de ban van demon Wilders, in de illusie dat je de democratie dient door samen te gaan met een partij die zelf lak heeft aan democratie. Het is Dilan, Caroline en Pieter zwaar verwijtbaar dat ze meewerken aan het realiseren van Geerts nepparlement. Alsof het neoliberale rechts dat een puinhoop van destructieve privatisering heeft achtergelaten niet erg genoeg is doen we daar met extreemrechtse ideeën nog een flinke schep bovenop. Linkse hobby’s als cultuur en intelligentie moeten hoe dan ook de kop worden ingedrukt. Is het niet door de vrije NOS om zeep te willen helpen, dan wel door de btw op kranten en boeken te verhogen. Mensen moeten niet zelf gaan denken, in navolging van het kwart van de bevolking dat op Geert heeft gestemd. Bewustzijn is taboe.
Tijdens mijn afscheidsspeech van de gemeenteraad zei ik al dat het raadslidmaatschap mijn vertrouwen in de provinciale en landelijke politiek geen goed heeft gedaan. Dat is sindsdien alleen maar minder geworden. Maar het kon nog veel erger. Onweersbuien, veel te warm weer, aardverschuivingen en overlopende rivieren schijnen slechts weinigen wakker te schudden. Het is te hopen dat jouw tribunalen er inderdaad komen, Thierry. Maar dan wel met jou, je grote vriend Poetin en ook criminelen als Trump en Netanyahu in de beklaagdenbank. Troost je, ik blijf tegen de doodstraf omdat die te licht zal zijn. De hel is beter, opdat je alle pijn en lijden voelt dat je alle anderen hebt aangedaan. Daar zal je even doorheen moeten om een mens te worden. Osho noemde politici de ‘maffia of the soul’. Niet onterecht, want met zielenhandel wordt geld en macht verdiend. Kijk ook maar naar Marc met zijn hersenen kapotmakende Facebook wat voor onze kinderen erger is dan pedofilie waartegen deze hypocriet zich verzet.
Decennia van neoliberalisme stonden aan de wieg van extreemrechtse bewegingen. Overheden kieperden al hun taken over de heg richting markt en lieten hun burgers steeds meer zelf dingen uitzoeken. ‘Eigen verantwoordelijkheid’, maar dan niet voor henzelf. Het verschil tussen rijk en arm neemt alleen maar toe. Tekorten aan medicijnen, woningen, cultuur, asielopvang, zorg, energie, postbodes, openbaar vervoer, handhaving en ga zo maar door. Mensen voelen zich in de steek gelaten, belazerd, en dat zijn ze ook. Ze zijn boos. Ze worden niet beter van de democratie, dus die moet maar afgeschaft worden, op zoek naar de Grote Leider, de Messias die de klok eeuwen terugdraait naar tijden toen het leven nog duidelijk was en geluk heel gewoon. Zonder geneuzel over genders en homoseksualiteit en zo, waarom Vladimir ons zo haat. Terug naar toen er nog hoop, lef en trots was. Hoop, lef en trots voor zichzelf zullen ze bedoelen. Ik schaam mij ervoor een Nederlander te zijn.
NASA heeft 137 lichtjaren verderop een mogelijk bewoonbare planeet gevonden. Ik troost me maar met het idee dat we niet alleen zijn in de kosmos. En toegegeven, voor de aarde en de natuur zal het een weldaad zijn als de mensheid erop verdwijnt. Toch nog een lichtpuntje.
Gepost in Maatschappij en politiek 1 reactie »
20 mei 2024
Zijn mensen gelukkiger als ze in een democratie leven? Ik ging het onderzoeken. Want ik vond zowel het World Happiness Report 2024 als de Democracy Index 2023 waarin landen gerangschikt zijn van meest tot minst gelukkig en democratisch.
Het World Happiness Report 2024 is gemaakt door onderzoeksbureau Gallup, samen met het Oxford Wellbeing Research Center, het UN Sustainable Development Solutions Network en het WHR Editorial Board. Dat klinkt degelijk. 143 landen werden gescoord op zes variabelen: BBP per hoofd van de bevolking, sociale steun, gezonde levensverwachting, vrijheid, vrijgevigheid en corruptie. Daar bleek Finland het gelukkigste land te zijn en Afghanistan het ongelukkigst. Nederland stond op de zesde plaats.
De Democracy Index 2023 is gemaakt door EIU, de onderzoeks- en analysedivisie van The Economist Group. Klinkt ook degelijk. Hier werden 167 landen gescoord op vijf variabelen: verkiezingsproces en pluralisme, functioneren van de overheid, politieke participatie, politieke cultuur en burgerlijke vrijheden. Als landen dezelfde scores hadden zoals Frankrijk en Spanje, gaf ik hen beide een gemiddelde positie, in dit geval 23,5. Hier bleek Noorwegen het meest en Afghanistan het minst democratisch te zijn. Nederland stond op de negende plaats.
Niet alle landen kwamen in beide rapporten voor, zodat er 144 landen overbleven waarvan de rang van zowel geluk als democratie bekend was. Gelukkig was de benaming van vrijwel alle landen in beide rapporten hetzelfde, zodat het niet moeilijk was om alles in een Excel-bestand in drie kolommen naast elkaar te zetten: de landen met bijbehorende democratie- en geluksindices. De relatie tussen democratie en geluk kon ik nu uitrekenen en uitdrukken in een correlatiecoëfficiënt, een getal tussen -1, een omgekeerde relatie, en 1, een perfecte relatie. Uitrekenen? Ik herinner me dat ik dat in de jaren zestig eens met de hand deed, wat een gigantische klus is. Gelukkig kon Excel dat nu in een seconde voor mij doen.
Het werd 0,62. Dat mag ik volgens Scrbbr een middelmatige correlatie noemen. In schooltaal lijkt me dat een zesje of zeventje, voldoende of ruim voldoende om te zien dat er hoe dan ook een relatie is tussen democratie en geluk. Die gaan vaak samen, maar er zijn uitzonderingen zoals Saoedi-Arabië dat met 150 laag scoort op democratie maar met 28 hoog scoort op geluk. Of Botswana dat met 33 hoog scoort op democratie maar met 137 laag scoort op geluk. Rusland scoort met 144 laag op democratie, maar het geluk lijkt daar met 72 niet onder te lijden.
Je kunt je afvragen hoe het kan dat van de 144 landen die overbleven er toch hogere scores zijn, maar dat komt doordat het scores zijn in de oorspronkelijke onderzoeken met 143 en 167 landen. Zou ik die rangordes niet moeten corrigeren zodat er geen gaten meer in zitten? Gebruik ik wel het goede type correlatiecoëfficiënt? Hoe valide zijn gebruikte beoordelingen en zelf-beoordelingen? Zo zitten er best wat haken en ogen aan zo’n onderzoekje als dit. Maar hoewel ik niet pretendeer dat het een wetenschappelijke toets kan doorstaan, suggereert het wel dat er een relatie is tussen democratie en geluk, wat uitgebreider onderzoek verdient.
Maar áls er een verband is, betekent dat nog niet dat democratie mensen gelukkiger maakt, want het omgekeerde kan ook het geval zijn. En wie weet is er een gemeenschappelijke oorzaak van zo’n correlatie, zoiets als het weer want in noordelijke landen scoren ze hoog. Nemen democratie en geluk af naarmate je meer naar de evenaar toe gaat? Dan liggen Rusland en Noord-Korea op de verkeerde plek. En waarom had Athene dan wel een democratie en Sparta niet? Eigenlijk wil ik alleen maar weten of democratie gelukkiger maakt. Wat ik eigenlijk al weet. Maar ik wil dat ook kunnen bewijzen. Alsof dat helpt in een wereld waarin steeds minder waarheid is!
Gepost in Maatschappij en politiek Geen reacties »
15 mei 2024
Soms lees ik een roman. Dan heb ik er behoefte aan even in een andere wereld te zijn. Zoals onlangs in die van De avond is ongemak van Lucas Rijneveld. Mooi boek. Dat is even wat anders dan al dat spirituele werk waarin steeds meer hetzelfde lijkt te staan. Vorige week werd het tijd om weer eens een roman over kannibalisme te gaan lezen. Trouwe lezertjes weten dat dit een van mijn hobby’s is. Daarmee loop ik het risico dat vandaag of morgen agenten voor de deur staan om mijn koelkast, kruipruimte en tuin te inspecteren. Maar ik moet hen dan teleurstellen, want ik ben de onschuld zelve. Het lijkt me doodeng om iemand te slachten, want ik leef niet in het vroegere Fiji, Congo of Brazilië waar een en ander wat minder taboe was. Misschien ben ik daar wel in een vorig leven opgegeten – dat zou een boel verklaren.
Nu heb ik Schitterend lichaam van de Argentijnse Agustina Bazterrica gelezen, een dystopie over hoe kannibalisme de gewoonste zaak van de wereld is geworden. Dat moest wel, want de aarde raakte overbevolkt met alle gevolgen van dien. Maar hoe is de ‘Transitie’ van de consumptie van dieren naar die van mensen gerealiseerd? Door te verkondigen dat dieren een dodelijk virus verspreiden zodat ze zo veel mogelijk afgemaakt en verbrand moeten worden. En door wetenschappers een en ander goed te laten onderbouwen, ook het feit dat de aminozuren van plantaardig voedsel niet toereikend zijn. En de vleesindustrie moet natuurlijk in stand worden gehouden. Om zich tegen uitwerpselen van lastig uit te roeien vogels te beschermen mag niemand zonder paraplu de deur uit.
In die wereld wordt Marcos wakker, badend van het zweet omdat er weer een dag mensen slachten op hem wacht. Hij doorziet het plot, maar heeft het geld nodig om de verzorging van zijn demente vader te kunnen betalen. Die had al een vleesverwerkingsbedrijf, waardoor hij al diverse vaardigheden heeft en nu als inspecteur rondjes doet langs looierij, fokkerij, slachterij en darmwasserij. Daar is geen gekrijs te horen omdat bij de mensen, die ‘hoofden worden genoemd, de stembanden zijn verwijderd. De beste kwaliteit is die van de EZG, de Eerste Zuivere Generatie ofwel mensen die in gevangenschap zijn geboren, zonder groeihormonen zijn grootgebracht en niet genetisch gemanipuleerd zijn.
Marcos krijgt van een relatie een mooi en duur cadeau, een EZG ‘wijfje’ om zelf te slachten of te verkopen. Maar in plaats daarvan bewaart hij het in een schuur waar hij het liefdevol verzorgt en koestert. Iemand als slaaf houden is echter barbaars, dus verboden, zodat hij het risico loopt bij ontdekking daarvan zelf in het Gemeentelijk Slachthuis te eindigen. Maar niemand kan hem verraden want zijn vrouw is een tijdje bij zijn schoonmoeder en kinderen heeft hij niet omdat zijn zoon vroeg overleden is. Hij struint door een vervallen dierentuin waar hij wat achtergebleven dieren koestert. Hij bezoekt zijn zuster waarvan de kinderen met de kannibalistische app Schitterend lichaam spelen, en verwondert zich erover dat zij zo keurig volgens de regels leeft en de waarheid rond het virus niet doorziet. Hoe nu verder?
De Transitie lijkt geslaagd in de dystopische wereld die Bazterrica beschrijft. Zo zijn er nu geen immigranten en arme mensen meer en neemt de overbevolking af. Al lezend kan je niet onder associaties uit met de coronacrisis, maar het bijzondere van dit boek is dat het al daarvoor in 2017 is geschreven. En ik moet toegeven dat deze Transitie, hoewel een tikje radicaal, dé ideale manier is om de klimaatcrisis te bestrijden – ik had dit zelf ook al eens bedacht. Het is nu afwachten of deze dystopie realiteit gaat worden. De schrijfster geeft ons daar alvast een voorproefje van. Het is immers nu al normaal dat we elkaars zielen opeten zoals in reclame en sociale media, dus het is niet zo’n grote stap om dat nu ook lijfelijk te gaan doen.
Gepost in Literatuur, Maatschappij en politiek Geen reacties »
