Dit was het nieuws niet

24 september 2018

Een medicijn voor de waan van de dag. Dat is het credo van De Correspondent. Rob Wijnberg legt het in de inleiding van hun alweer achtste boek Dit was het nieuws niet nog eens uit. Wat tegenwoordig nieuws heet gaat alleen over sensationele, uitzonderlijke, negatieve en recente gebeurtenissen. Dat pakt onze aandacht, maar daardoor worden onze hersens wel gespoeld met een wereldbeeld dat allesbehalve realistisch is. Dat is de waan van de dag, en sluit heel aardig aan bij weerstand die ik vaak voel als ik het zogenaamde nieuws tot me neem. In die betekenis is eigenlijk vrijwel al het nieuws nepnieuws omdat het suggereert dat alleen dat sensationele, uitzonderlijke, negatieve en recente belangrijk is. ‘Vergeet nepnieuws,’ begint Wijnberg in zijn voorwoord. ‘Echt nieuws is minstens zo misleidend.’ Maar nieuwsmedia zijn afhankelijk van adverteerders zodat ze moeilijk anders kunnen.

Het was dan ook een briljant idee van Wijnberg om iets te gaan proberen dat niet afhankelijk van reclame was, dus een uitgave waarvoor gewoon eerlijk betaald zou worden. Ik ben dan ook lid van het eerste uur van De Correspondent en mijn naam staat zelfs in een lijst van mensen die wat extra’s hebben gegeven bij de startup, vijf jaar geleden. En nu is De Correspondent zelfs bezig met internationaal te gaan! Echte onafhankelijke journalistiek, waarin vraagtekens worden gesteld bij veel vigerende opvattingen. De meeste mensen zijn niet slecht, arme mensen zijn niet altijd dom, de meeste terroristen zijn geen moslim, er is helemaal geen tsunami van vluchtelingen, we hebben het best goed hier in het westen. De meest wild lijkende ideeën om problemen uit de wereld te helpen blijken soms helemaal niet zo wild te zijn, maar gewoon realistisch onderbouwd. En het mooie is dat De Correspondent steeds serieuzer wordt genomen.

Kijk eens verder dan je neus lang is, dus niet zozeer naar wat er nu gebeurt maar naar wat er altijd gebeurt en juist daardoor aan de aandacht lijkt te ontsnappen. Niet alleen wat er vandaag gebeurt is belangrijk. Klimaatrampen zijn erg, maar zonder aandacht voor de diepere achterliggende oorzaken zullen ze blijven. Veel problemen zijn op te lossen, we hoeven geen doemdenkers te worden. Maar dat kan alleen als we ons niet laten meesleuren door sensaties, meer aandacht geven aan het gewone in plaats van het uitzonderlijke, afscheid nemen van negativiteit en oog hebben voor de grotere lijnen in de geschiedenis. Misschien is het woord ‘journalistiek’ ook slecht gekozen, want het suggereert dat het alleen over vandaag gaat. Ce jour. Het ware nieuws is niet nieuw maar iets dat al lang gebeurt.

Dat zijn de rode draden van artikelen in De Correspondent, en vanwege het eerste lustrum verschijnt een compilatie ervan in Dit was het nieuws niet, dat vanavond ook als e-book verschijnt, 291 pagina’s met ‘21 onmisbare verhalen die niet zo snel in het journaal zullen komen, maar wél een dieper inzicht geven in hoe de wereld werkt.’ Over dilemma’s van deze tijd, ontwikkelingen op de achtergrond, mensen die een podium verdienen, ideeën die de wereld kunnen veranderen en oplossingen die hoop geven. Kennismaken met het e-book? Er zit geen beveiliging op, en ik mag het van de redactie uitlenen of cadeau doen! Dus laat het maar weten als je belangstelling hebt! Voor het échte nieuws!