Het jaar van Fortuyn

Date 6 mei 2022

De zesde mei zal ik nooit vergeten. Zelden heb ik zo hard en veel gejankt als om de moord op Pim Fortuyn, vandaag alweer twintig laar geleden. Alsof alle hoop op een nieuwe menselijke politiek om zeep was gebracht. Ja, hij was meer mens dan vrijwel alle politici, zeker in die tijd. Ik heb dat paarse gedoe, dat zo duidelijk het neoliberalisme omhelsde, nooit gemogen. Pim was eerlijk en open, en daarmee troefde hij al zijn tegenstanders af. Hij was innemend en een groot deel van het volk hield daarom van deze dandy die gewoon grapjes maakte over zijn homoseksualiteit en darkrooms. Uitspraken als ‘Ik kan zijn zaad wel drínken’ kostten hem geen stemmen, want hij was gewoon een man om van te houden. Recht voor zijn raap gaf hij te kennen dat de islam een ‘achterlijke godsdienst’ was, omdat het hem vooral ging om de scheiding van kerk en staat die juist in veel islamitische landen ver te zoeken was. Wat helaas nog steeds zo is.

De afgelopen weken konden we al onze herinneringen aan Pim ophalen in de serie Het jaar van Fortuyn met niemand minder dan Ramsey Nasr in de rol van Ad Melkert. Beroemd is het debat na de gemeenteraadsverkiezingen van 6 maart 2002. Een miljoen kijkers zagen een opgewekte Pim die als lijsttrekker van Leefbaar Rotterdam een derde van de stemmen had bemachtigd. Hij vocht furieus tegen bureaucratisering en tegen de schaalvergroting in de zorg, en er moest een einde komen aan de opvang van ‘economische vluchtelingen’. Zijn tegenstanders konden niet tegen hem op en hij won het debat, wellicht ook omdat hij van Ad Melkert (PvdA), Jan Peter Balkenende (CDA), Hans Dijkstal (VVD), Thom de Graaf (D66) en Paul Rosenmöller (GL) het meeste charisma uitstraalde. De ‘demonisering’ van Pim was begonnen, met mensen als Marcel van Dam (‘U bent een buitengewoon minderwaardig mens’) en Paul Rosenmöller (Pim is ondanks zijn PvdA-achtergrond ‘extreemrechts’) voorop.

Op 6 mei 2002 werd Pim op het Mediapark vermoord. De eerste politieke moord sinds mensenheugenis. Milieuactivist Volkert van der Graaf werd snel opgepakt en overal in het land braken rellen uit. De volgende dag rukte ik wat bloemen uit de tuin om die bij het Mediapark neer te leggen. Om Pim nog éénmaal te zien gingen Vriend en ik op 9 mei, nadat we nog even langs zijn huis waren gewandeld, naar de Laurentius- en Elisabethkathedraal in Rotterdam. Het was drieënhalf uur wachten daar, in de enorme massa van mensen van allerlei kleuren, gezindten en politieke voorkeur. Politieagenten deelden bekertjes water uit. We stonden achter een vader die zijn zoontje moest uitleggen wat homoseksualiteit was. Na lang wachten wierpen we een laatste blik op de in zijn kist opgebaarde Pim. Ik kon het niet nalaten om een paar woorden van dank in het condoleanceregister te schrijven. En hem een goede reis toe te wensen.

Nu hij er niet meer was, was het aan Mat Herben om het stokje over te nemen. Omdat de kieslijst niet meer gewijzigd kon worden, bleef Pim bovenaan op de Lijst Pim Fortuyn voor de Tweede Kamerverkiezingen op 15 mei staan, lijst 15. Ik heb op hem gestemd. Hoewel ik het niet in alles met hem eens was, verdiende hij mijn stem. Ja, ik heb nog steeds vijf boeken van hem. Het type boeken dat je koopt uit principe en niet zozeer om te lezen. Ook omdat het uniek was dat een politicus überhaupt boeken schreef. Er moest hoe dan ook eens een frisse wind door de politiek gaan waaien en ik was blij dat er nu eindelijk eens een méns was geweest, een man waarvan je kan houden. De LPF won 26 zetels, de PvdA kelderde met 22 zetels. Het CDA stal 14 zetels van de VVD. Wim Kok zou het torentje aan Balkenende geven. Helaas werd het al snel een chaos binnen de LPF, want velen wilden een nieuwe Pim zijn.

Hoe zou de politieke wereld eruit hebben gezien als Pim inderdaad in het Torentje was gekomen? Tot vandaag de dag wordt daarover gespeculeerd. Net zoals over hoe links of rechts hij was, hoe neoliberaal en hoe populistisch. Al die begrippen vervagen en Pims opvattingen zijn daar moeilijk door te vangen. Dat aan de ‘oude politiek’ eens een einde moest komen was duidelijk, maar tot op heden is het helaas niet zover gekomen. Zoals we in de jaren tachtig en negentig bezig waren kon het niet verder. Met Pim is ook de hoop op verandering vermoord, de hoop op eens een échte schoonmaak in Den Haag. Na 6 mei 2002 bleef de samenleving, om naar een van zijn boektitels te verwijzen, verweesd achter. Maar de weerstand tegen de heersende politiek is toegenomen, zoals ook blijkt uit de groei van de lokale partijen. Ook hier in Blaricum, waar Hart voor Blaricum in 2002 vanuit het niets opeens bijna veertig procent van de raadszetels won. Maar in Den Haag drinken ze nog steeds een glas, doen een plas, en alles blijft zoals het was.

2002. Het jaar van Fortuyn. Wat je ook van hem mag vinden, hij had tenminste iets wat politici wel wat meer zouden mogen hebben. Een hart. Opnieuw: dank je wel, Pim!

  • Facebook
  • Twitter
  • NuJIJ
  • Print
  • PDF
  • Add to favorites

Reageer

XHTML: Je kan deze tags gebruiken: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>