Codex alimentarius
(Kaarsvlam, november/december 2009)

door Satyamo Uyldert

In spirituele kringen heerst veel bezorgdheid over de Codex alimentarius, die steeds meer invloed op ons voedsel krijgt. Velen zetten vraagtekens bij de goede bedoelingen die deze voedelwet voor onze gezondheid pretendeert te hebben. Volgens sommigen is haar voornaamste doel het vergroten van de macht van de farmaceutische en chemische industrie, terwijl anderen zelfs menen dat zij het uitroeien van een groot deel van de wereldbevolking beoogt. Wat is waar?

Van advies tot wet
De Codex Alimentarius Commissie is in 1962 opgericht door de Voedsel- en Landbouworganisatie (FAO) en de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) als internationale instelling die voorstellen doet voor de normering van voedsel. Het ging daarbij om de bescherming van de gezondheid van consumenten, het zeker stellen van eerlijke praktijken in de voedselhandel en het bevorderen van de coördinatie van werkzaamheden op het gebied van voedselnormen. De adviezen van de commissie waren echter nog niet bindend – dat gebeurde pas nadat in 1995 de Wereldhandelsorganisatie (WTO) werd opgericht die haar normen erkende bij het beslechten van handelsconflicten. Momenteel zijn 153 landen lid van laatstgenoemde organisatie, zodat de normen van de Codex tot bij 95% van de wereldhandel in wet- en regelgeving zijn verwerkt. De Codex Alimentarius Commissie is gevestigd in Rome. Deze heeft diverse commissies die gaan over meer dan de voeding zelf.
Zo zijn er bijvoorbeeld wetten over de etikettering van voedsel, over additieven, achterblijvende stralingsproducten, pesticiden, biotechnologie en hygiëne. Wat mag op het etiket staan? Wat zijn de onder- en bovengrenzen van straling en pesticiden waaraan het is blootgesteld? Mag het biologisch gemanipuleerd zijn? Omdat hierbij ook nog eens onderscheid wordt gemaakt tussen de verschillende soorten voedsel, zoals tussen vlees, vis, melk en melkproducten, groenten en vruchten, vruchtensappen, granen en vetten, ontstaat er een hoeveelheid van duizenden regels waarbij door het bos de bomen niet meer worden gezien. Zoals Lea Manders van de Partij voor Mens en Spirit stelde: het lijkt transparant om alles openlijk via het internet beschikbaar te maken, maar “de veelheid maakt ontransparant.”

Voedingssupplementen
De Codex Alimentarius is wat men noemt een Napoleontische wet. Dit betekent dat alleen die voedingsmiddelen mogen worden verhandeld, die expliciet in een zogenaamde positieve lijst vermeld zijn. En dit geldt ook voor voedingssupplementen, zoals vitaminen en mineralen, waarvoor in 2005 nieuwe internationale normen zijn vastgesteld. Gezondheidsclaims dienen wetenschappelijk onderbouwd te worden en hiervoor maakt de Europese Commissie gebruik van de diensten van de Europese voedselveiligheidsautoriteit (EFSA). Voor erkenning zal niet alleen de werking van bijvoorbeeld een kruid wetenschappelijk aangetoond moeten zijn, maar zal dit ook geregistreerd moeten zijn. Dit alles maakt een en ander voor de ‘kleine handel’ onbetaalbaar.
In 2002 is de Europese richtlijn 2002/46/EG vastgesteld, en volgens het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit verandert er na 31 december 2009 niets in de regelgeving betreffende kwaliteits- en veiligheidseisen voor vitaminen en mineralen. Wel worden minimale en maximale doseringen vastgesteld, en hierbij roept vooral het vaststellen van de toegestane bovengrenzen vragen op. Dit zou kunnen betekenen dat bijvoorbeeld in de toekomst tabletten minder vitamine C mogen bevatten dan nu het geval is. Omdat bovendien alleen vitaminen en mineralen uit de positieve lijsten zijn toegestaan, en omdat we ons zorgen maakten over wat vanaf 2010 in de winkelschappen kon worden aangetroffen, hebben we de proef op de som genomen door twee bedrijven hierover te benaderen.
Ik heb zowel de Hema als Kruidvat benaderd. Met verwijzing naar door hen verkochte voedingssupplementen stelde ik de vraag: “Heeft de Codex Alimentarius gevolg voor de verkoop van deze en andere aanverwante producten (…) in 2010? Ik doel hierbij op de verkrijgbaarheid, de hoeveelheden en de prijs van bepaalde hoeveelheden. (Met hoeveelheden bedoel ik dan de werkzame stof per tablet of capsule.)” Volgens de Hema blijft het assortiment in 2010 gewoon verkrijgbaar. Wel wordt verteld dat de maximum hoeveelheden nog niet zijn vastgesteld. Als er wettelijke maxima komen zal de Hema zich daaraan moeten houden, maar dat duurt nog wel even. Het Kruidvat antwoordt: “Wij kunnen u meedelen dat de Codex Alimentarius geen gevolgen heeft op de verkrijgbaarheid, prijs en hoeveelheden. Wij hanteren de nieuwe richtlijnen voor al onze producten, de richtlijnen zorgen ervoor dat er niet geroepen wordt waar iets goed voor kan zijn.” Maar dat laatste was mij al vaker opgevallen: claims worden omzeild door niet te zeggen dat iets bijvoorbeeld tegen hoofdpijn is, maar met een letterlijk nietszeggend maar overduidelijk “Bij hoofdpijn” op het etiket.

Behandeld of niet?
Wellicht hebben we de huidige verkrijgbaarheid van veel voedingssupplementen te danken aan het feit dat tot 31 december 2009 EU-landen het gebruik toestaan van die vitaminen en mineralen waarvan, hoewel ze niet op de positieve lijst staan, de dossiers vóór 12 juli 2005 zijn ingediend maar die nog niet behandeld zijn. Dat lijkt eerlijk, ware het niet dat de Europese voedselveiligheidsautoriteit hiervan ook slim gebruik kan maken als een product haar niet zint, zoals colloïdaal zilver, wat antibacterieel werkt en onder andere bij brandwonden wordt toegepast. Dan zegt zij dat bij gebrek aan gegevens het middel niet kan worden onderzocht en dat daarmee het dossier behandeld is. Overigens wordt volgens de Voedsel en Waren Autoriteit, die belast is met de naleving van de EU-regels voor voedingssupplementen, de verkoop hiervan per 1 januari 2010 niet verboden.

Het is schrikbarend om te vernemen wat er overigens wel op de positieve lijst staat. In een document van de Dr. Rath Health Foundation, die wereldwijd aandacht vraagt voor natuurlijke geneeswijzen, worden stoffen vermeld als zwaveldioxide, natriumnitriet, natriumnitraat, carrageen en ethyleen.

Wat mag nog meer?
Als het aan de Codex ligt, mag voedsel bestraald worden, zij het binnen zekere grenzen en onder bepaalde voorwaarden. Als het aan de Codex ligt, is genetisch gemanipuleerd voedsel toegestaan, dat daarmee patent op voedsel mogelijk maakt – waarbij wij ons herinneren hoe het Amerikaanse Monsanto gewassen zodanig manipuleerde, dat deze vooral tegen ook door haar zelf gemaakte insecticiden bestand was. Als het aan de Codex ligt mag vlees een zekere hoeveelheid groeihormonen bevatten. Als het aan de Codex ligt zouden hormonen voor dieren wellicht gebruikt mogen worden, maar die zijn nog verboden zolang de interne discussie daarover niet is uitgewoed. Overigens zegt de Codex niet dat dit alles moet, maar heeft ze alleen normen aan voor wanneer het wordt toegepast.
Als het gaat om alle regels over alles wat mag en niet mag, kan een artikel over de Codex Alimentarius onmogelijk volledig zijn. Maar dat is ook een trend van deze tijd, namelijk zoveel regels en uitzonderingen maken dat vrijwel niemand nog uit wijs wordt uit de mistwolk die daaruit voortkomt, gesteld dat hij of zij daar de tijd voor zou hebben. Het is wel van belang deze ontwikkeling los te zien van het verbod op antroposofische geneesmiddelen dat voortvloeit uit Europees beleid en waarvoor de actie Eliant aandacht vraagt.

Moord door ondervoeding?
Wie het voedsel beheerst, beheerst de wereld. Als je dus zaken met voedsel wil doen, dan moet je de natuur bestrijden. Marten Toonder liet het in zijn verhaal De Bovenbazen uit 1963 grootmagnaat Amos W. Steinhacker al zeggen: “Roei de natuur uit, want natuur is onze grootste vijand. Die vernieuwt zichzelf, voel je wel?” De natuur levert alles gratis, dus als je geld wil verdienen moet je alles wat natuurlijk is zoveel mogelijk bestrijden en je eigen chemische of farmaceutische product de redder in de nood laten zijn. Dat betekent dat die industrie, of anderen die naar macht hongeren, het grootste belang zullen hebben bij extreme regelgeving waarbij de mensen zoveel mogelijk verslaafd worden gemaakt aan hun eigen voedsel en medicijnen. En als je gelooft dat er veel achter de schermen gebeurt dat we niet mogen weten, lijkt een en ander al snel een bewuste opzet. Het moeilijke van complottheorieën – want daar gaat het inmiddels over is dat ze niet te ontkennen zijn. Zo luidt de naam van de uiterst populaire lezing uit 2005 van Rima Laibow op YouTube Codex and ‘Nutricide’ en voorspelt ze dat per 1 januari 2010 er 3 miljard sterfgevallen zullen zijn door het verbieden van vitaminen en mineralen.
Terecht merkt Robert Verkerk van de Alliance for Natural Health op dat de kwaliteit van ons huidige Westerse voedsel ver onder de maat is, dat velen zelfs ondervoed zijn. Het is heel goed mogelijk dat ook dat een reden is waarom mensen steeds dikker worden, juist omdat er steeds minder voedingswaarde zit in wat we tot ons nemen, de ‘overhead’ aan niet-voedzame bestanddelen wordt steeds groter! Maar moeten we daarom geloven dat men – wie dat dan ook is – erop uit is om de wereldbevolking te decimeren, of om veel geld te verdienen aan de goedbetaalde ‘officiële’ voedingssupplementen? Misschien is één van deze scenario’s, of wellicht zijn zelfs beide al het geval. Wij weten het niet. Opvallend is trouwens dat tijdens een bijeenkomst op het ministerie, waar ook de Partij voor Mens en Spirit aanwezig was, Unilever zelf meedeelde niet goed over de Codex geïnformeerd te zijn! Ook omdat Unilever later aangaf gevoelig getroffen te worden door maatregelen van de Europese voedselveiligheidsautoriteit, wordt het minder waarschijnlijk dat deze gigant in een complot betrokken is.

Angst of vertrouwen?
Maar misschien een groter gevaar dan de ondervoeding zelf is de angst die over de Codex gezaaid wordt. Wat niet wil zeggen dat we een en ander maar over ons heen moeten laten komen en de door God over ons gestelde overheid maar over ons moeten laten beslissen. Bij een spirituele houding past alertheid, niet alleen op het goddelijke, maar ook op het wereldlijke. We hebben nu eenmaal de plicht om zo goed mogelijk voor de wereld en onszelf te zorgen – anders waren we hier waarschijnlijk niet. Anderzijds is het mogelijk, ja zelfs wenselijk, om ontwikkelingen rond de Codex – en niet die alleen! – vanuit een hoger perspectief te bekijken. Laten wij ons leiden door angst? Liggen wij er wakker van? Vergt het al onze aandacht en inzet? Raken we geobsedeerd over hoe slecht het met de wereld en de mensheid is gesteld?
Misschien is dat wel de grootste uitdaging en boodschap in dit tijdsbestek tussen dat van de Vissen en de Waterman. Kiezen we voor angst of kiezen we voor vertrouwen? Betekent spiritueel inzicht niet dat we ophouden met ons te vereenzelvigen met rampen om ons heen? Dat we in het centrum van de cycloon blijven? Pas als we ons niet meer laten meeslepen door alles wat om ons heen gebeurt, kunnen we met onze kern in contact komen. En pas van daaruit is het handelen mogelijk dat noodzakelijk is om ongewenste ontwikkelingen het hoofd te bieden. Angst en logische denken zullen ons niet uit de problemen helpen, want daarvoor is vertrouwen en intuïtie nodig. Niet alleen vertrouwen in onbegrijpelijke kosmische wetten die aan alles ten grondslag liggen, maar vooral vertrouwen in onze intuïtie. Want die geeft een voeding die met geen Codex Alimentarius te bestrijden is.

Bronnen

Codex Alimentarius
www.codexalimentarius.net/web/index_en.jsp
Karel en Caroline van Huffelen
www.willenwijweten.nl/CodexAlimentariusSpecial.doc
Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit
www2.minlnv.nl/lnv/algemeen/vvm/codex/index.shtml
Partij voor Mens en Spirit
www.mensenspirit.nl/news/nl-nl/2009/04/06/codex-alimentarius–terugblik.o3xn
Dr. Rath Health Foundation
www4nl.dr-rath-foundation.org/extras/codexcodex-whatisit.html
Rima E. Laibow
www.youtube.com/watch?v=VmrF9KjlGsc
Robert Verkerk van de Alliance for Natural Health
www.therealessentials.com/vitamin-mineral-access.html
Wikipedia
nl.wikipedia.org/wiki/Codex_alimentarius